2 yılı aşkın hem ülkemizi hemde dünyayı maddi ve manevi alanda yıpratan Covid-19 salgınının bitmesi insanlara ve piyasaya rahat bir nefes aldırdı. Bu makalede ise Covid-19 salgını sonrası sektörde olası değişimleri ele alacağız.
Yapılan araştırmalar Covid-19 pandemisi sonrası sektör uzmanlarının çoğunun beklentisi orta ve uzun vadede aktif giyim ürünlerinde koruyucu özelliklerin ön plana çıkacağı yönündedir. İklim değişikliği ile birlikte Covid-19 pandemisinden kaynaklanan belirsizlik nedeniyle aktif giyim ürünlerinin tasarımından ziyade işlevselliği önem kazanacaktır. Araştırmalarda ortaya konulan beklentiler önümüzdeki 18 ay içinde kriz durumundaki tüketiciler adaptasyon yönü kuvvetli, koruyucu özellikleri olan ve işlevsel aktif giyim ürünlerine yönelik taleplerini artıracağı şeklinde olmuştur. Covid-19 pandemisinden önce, tüketiciler şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklıkları, geçmişe göre daha yıkıcı olan tarihi kasırgaları ve deniz seviyelerinde rahatsız edici artışları gören bir on yıl geçirmişlerdir.
Fashion Snoops aktif giyim direktörü William Hildebrand’a göre iklim değişikliği reddedilemeyecek bir gerçektir. Hildebrand, ürünlerdeki bu değişiklikle, bu iklim belirsizlikleri devam ederse, önümüzdeki yıllarda bir noktada daha göçebe bir yaşam tarzı benimsenmesi olasılığını araştırmak istediklerini ve hayatlarımızı kurtarabilecek ürünlerin ne olacağını ya da bu gibi bir keşifte insanlığa nelerin yardımcı olabileceğini düşünmek zorunda kaldıklarını ifade etmiştir [William Hildebrand, 2021].
Bu değişimi ilerleten Z Kuşağı ise geleceği için endişelenmektedir. İnsanlar artık gelecekten yana endişeli olduğu için tedbirli olmak istemektedir. Yenilik de ihtiyaçtan doğduğu için bu kriz büyük zararlara yol açsa da pek çok değişikliğe ve yeniliğe de neden olacaktır. Bununla birlikte küresel olarak alışkanlıkların daha iyi bir gelecek için gözden geçirilmesi gerekeceği açıktır.
Malzeme yeniliğinden inşaat tasarımına kadar dayanıklılık için aktif tekstil ürünlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerekirken kumaşların bu anlamda bilim ve sektör arasında bir köprü görevi görmesi beklenmelidir. Güçlendirilmiş fileler kirlilik filtresi olarak, aslında ilk müdahale için kullanılan termal kumaşlar ve yüksek mukavemetli kumaşlar ise ticari amaçlar için kullanılabilecektir. Ayrıca teknik terbiye ile malzemelerin daha koruyucu, dayanıklı ve işlevsel olacak şekilde nasıl geliştirilebileceğine de odaklanılacaktır.
Son dönemlerde antimikrobiyal terbiyeye dair talep gittikçe artmakta ve daha az gözenekli yüzeye sahip materyaller ya da su tutmayan terbiye işleminden geçmiş ürünler organizmaların üzerinde yaşayamadığı iki seçenek olarak ön plana çıkmaktadır. Bununla birlikte yakın gelecekte yeni ürünlerin de geliştirilmesi beklenmektedir. Beklenen ürün konseptleri çelikten daha güçlü ama oldukça hafif materyallerden yapılmış ceketleri, hareket ettikçe elektronik aletler için enerji üreten giyim ürünlerini ve yüz koruyucu özellikleri olan tasarımları kapsamaktadır.
Çok fonksiyonlu, pek çok farklı durumda kullanılabilen ürünler Covid-19 pandemisi sonrası tüketiciler tarafından daha çok talep edilecektir. Covid-19 pandemisi sürecinde yaşanan ekonomik sıkıntı sonrasında da insanların satın aldıkları ürünleri ve ihtiyaç dışı aldıkları ürünleri değerlendirip birden fazla durumda kullanılabilecek çok yönlü kıyafetlere yönelik taleplerini artırması beklenmelidir.
Covid-19 pandemisinin getirdiği sorunlarla beraber mağaza kapanmalarından elde kalan ürün stoklarına, sipariş iptallerinden fabrika kapanmalarına kadar birçok faktör marka ve üreticileri yeniden düşünmeye iterken, yeni, daha akıllı üretim modelleri şimdiden ön plana çıkmaktadır. Satışların online kanallara kayması ve perakendecilerin sürekli yeni ürünler çıkarma zorunluluğu nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de alışveriş kalıpları ve davranışları da değişmektedir. Dijitalleşme, büyük veri ve analitik araçlar firmaların krizin ötesine bakmalarını, rekabet avantajı elde etmelerini ve tüketici davranışlarıyla ilgili daha sağlıklı öngörülerde bulunmalarını sağlayacaktır. Bu kapsamda birçok firma tedarik zinciri şeffaflığını sağlamak için Blockchain ve RFID çözümlerine yönelecektir.
Yeni üretim modellerinin uygulanması kapsamında bazı üretici firmaların yaptığı çalışmaların bir kısmı aşağıda sıralanmıştır [İHKİB, 2021]:
- İplik üreticisi olan Novetex Textiles firması, mevcut ve yeni teknolojileri birleştirerek tekstil atıklarından geri dönüştürülmüş elyaf üreten bir mekanik geri dönüşüm süreci geliştirmiştir. Bu sistem ile su harcanmamakta, atık su oluşmamakta ve dolayısı ile kimyasal atık da çıkmamaktadır
- Hazır giyim üreticisi Monki firması ‘Green Machine’ adını verdiği yeni bir tekstil geri dönüşüm teknolojisi ile hidrotermal sistemi ilk defa geri dönüşüm sürecinde kullanılmaya başlamıştır
- Avrupa’da 3 yıllık yeni bir pamuk projesi hayata geçirilmiştir. Bu projeyle döngüsel tekstil üretimi hedeflenmektedir. Projenin bütçesi 6,8 milyon Euro olup 12 firma projeye katılmaktadır.
Covid-19 pandemisi sonrası bir diğer beklenti ise tekstil firmalarının kitlesel üretimden müşteriye özel esnek üretime geçiş süreci olup müşteri isteklerine daha çok uyum gösterme, daha az stok, daha esnek ve daha verimli üretim şeklinde olacağı yönündedir.
Ayrıca Covid-19 pandemi sonrası dönemde küresel tedariğin Çin’den diğer ülkelere kayması ve Avrupalı müşterilerin yakından tedarik konusunu önceliklerine alması araştırmaların ortaya koyduğu diğer önemli beklentilerdir.
